Binnenkort is de digitale scholing rondom Advance Care Planning voor zorg- en hulpverleners in Zeeland beschikbaar. De projectgroep ACP ontwikkelde deze e-learning voor huisartsen, wijkverpleegkundigen en tal van andere professionals. Huisarts Peter van Vijven legt uit wat Advance Care Planning precies is en waarom deze e-learning zo belangrijk is: “Door ACP-gesprekken krijgt de patiënt de zorg die hij wil.”
Peter van Vijven: “Advance Care Planning (ACP) is een terugkerend gesprek met een patiënt/cliënt over hoe men in het leven staat, wat belangrijk is en hoe eventuele zorg daar het beste op kan aansluiten (levenswensen), wat voor soort zorg men wenst bij kwetsbaarheid of gezondheidsproblemen en hoe men tegen hun levenseinde aankijkt.”
Huisartsen en andere zorgprofessionals voeren deze gesprekken, zogenaamde ACP-gesprekken, met meerdere categorieën mensen. Zo zijn er gezonde mensen die hun wensen nu al willen vastleggen omdat ze bij familie of vrienden nare dingen hebben gezien die zij bij zichzelf willen voorkomen. Bijvoorbeeld hersenschade na reanimatie bij een hartstilstand. Maar de grootste groep, de doelgroep van dit project, bestaat uit mensen die al kwetsbaar zijn en waarvan de verwachting is dat ze binnen een jaar overlijden. Peter: “Door ACP-gesprekken denken patiënten na over hun wensen, wat ervoor zorgt dat de patiënt de zorg krijgt die hij wil. Het is niet altijd te voorzien dat iemands gezondheid opeens verslechtert. Met deze gesprekken voorkom je dat je onder tijdsdruk moet beslissen. Dat is fijn want onder druk beslissen is veel lastiger, zowel voor de patiënt, de familie als de hulpverleners.”
Ruimte voor verbetering
Veel huisartsen en verpleegkundigen voeren al ACP-gesprekken. Toch zijn er nog veel kwetsbare patiënten met wie nog geen gesprek is gevoerd. Dit heeft verschillende oorzaken: gebrek aan scholing, onduidelijkheid over hoe de uitkomsten van de gesprekken moeten worden vastlegt maar ook tijdgebrek of weerstand bij de patiënt. Daarnaast is gebrek aan inzicht door andere zorg- en hulpverleners een aandachtspunt. Als huisartsen ACP-gesprekken vastleggen in hun eigen systemen, weet ziekenhuispersoneel meestal niet met wie al zo’n gesprek is gevoerd en wat de uitkomsten daarvan zijn. Peter: “Dat moet beter, zodat mensen niet meerdere malen hun verhaal hoeven doen en de zorg krijgen die ze willen. Er is echt een verbeterslag te behalen in hoe we ACP-gesprekken voeren en hoe we de wensen met elkaar delen.
Binnen het project ACP houden we ons om die reden bezig met twee dingen: goede scholing en het vastleggen en uitwisselen van de wensen van patiënten. Goede scholing is belangrijk zodat we alerter zijn en weten hoe en wanneer we ACP-gesprekken moeten voeren. Daarom ontwikkelen we als eerste belangrijke stap een e-learning. Daarnaast werkt de werkgroep digitalisering aan een uniform systeem, waardoor zoveel mogelijk zorgprofessionals in verpleeghuizen, huisartsenposten, ziekenhuizen en ambulances inzicht hebben in de behandelwensen en -grenzen van patiënten. Tot dat systeem klaar is, maken we regionale afspraken maken over wat je meestuurt over de wensen bij doorverwijzing naar bijvoorbeeld een specialist of dat je de informatie standaard deelt met verpleegkundigen tijdens een MDO.”
E-learning
De groep hulpverleners die te maken heeft met ACP is breed. Het gaat bijvoorbeeld om huisartsen, verpleeghuisartsen, specialisten ouderenzorg, wijkverpleegkundigen, casemanagers dementie en praktijkondersteuners van huisartsen. Maar ook helpenden, verzorgenden en verpleegkundigen die vaak een signalerende functie hebben. Zij zien dat iemand achteruitgaat en vangen in gesprekken signalen op. Wanneer zij deze signalen doorgeven aan bijvoorbeeld de (huis)arts, pakt de huisarts het proces van ACP verder op en bespreekt de concrete wensen met de patiënt. Peter: “In de e-learning wordt beschreven wie welke rol en verantwoordelijkheid heeft in dit proces. Hoe dat praktisch in z’n werk gaat is afhankelijk van je eigen werksetting. Ook leer je in de e-learning bepaalde vragen waarmee je een ACP-gesprek opent of mensen stimuleert om over hun wensen na te denken. De e-learning is eind oktober klaar en begin 2023 starten we met de implementatie.”